Een transducer kiezen

17 augustus 2022

Een transducer kiezen

Bij het kiezen van een transducer die past bij uw sonar/fishfinder-wensen, is het belangrijk om rekening te houden met de volgende zaken: montageopties, materialen, display, vermogen, frequentie en peilhoeken. Elk van deze variabelen helpt u om te bepalen welke transducer voor u de juiste is.  

Montageopties 

Als eerste wilt u bepalen waar u uw transducer wilt monteren. Kleinere boten met buitenboord- of hekaandrijvingsmotoren kunnen een transducer vaak direct aan de spiegel van het schip ophangen. Deze locatie is ideaal voor kleinere schepen, en boten die regelmatig op een trailer vervoerd worden. 

Boten met ingebouwde voortstuwing en snelle boten zullen waarschijnlijk kiezen voor transducers met rompdoorvoer voor nóg betere prestaties. Moderne transducers voor rompdoorvoer kunnen vrijwel vlak aan de romp geïnstalleerd worden om wrijving te minimaliseren en om geweldige prestaties op hogere snelheden te waarborgen. Inwendig gekantelde of verschoven elementen compenseren automatisch voor de romphoek van de bodem van het schip, waardoor de stralen van uw transducer optimaal gepositioneerd zijn.  

Schepen met een grotere verplaatsing kunnen transducers met hogesnelheid-stroomlijnkappen overwegen. Hiermee heeft u de beschikking over grotere en geavanceerdere transduceropties die niet vlak tegen de romp liggen.     

Voor degenen die de romp van een schip niet willen doorboren, zijn transducers in de romp een optie. Zowel eenvoudige als geavanceerde transducers kunnen in een configuratie in de romp gemonteerd worden, waarbij ze door de glasvezelbodem van het schip uitzenden. Als de bodem van uw schip niet volledig van glasvezel is, dan werkt deze optie niet voor u.  

  

Materiaal 

Transducers met rompdoorvoer worden meestal aangeboden met kunststof, bronzen of roestvrijstalen behuizingen. Het rompmateriaal van uw boot is de bepalende factor voor welke u nodig hebt. 

Kunststof transducers zijn vaak de goedkoopste optie, maar de kunststof transducers van tegenwoordig bieden vaak hetzelfde prestatieniveau als de metalen transducers. Kunststof transducerbehuizingen zijn constructies die zijn ontworpen om de kracht en de omstandigheden van de zoute onderwaterwereld te weerstaan. Kunststof transducers voor rompdoorvoer kunnen gebruikt worden in rompen van glasvezel, koolstofvezel, kunststof en metaal. Kunststof transducerbehuizingen kunnen niet in een houten romp geplaatst worden. Het hout zet uit als het nat wordt, en kan dam voldoende kracht genereren om een kunststof transducerbehuizing te scheuren.      

Bronzen transducers worden normaal gezien als een verbetering ten opzichte van de kunststoftegenhangers. Brons is een duurzaam materiaal dat bij uitstek geschikt is voor de maritieme omgeving en in veel andere onderwaterbootarmaturen gebruikt wordt.  Bronzen transducers kunnen gebruikt worden in boten die zijn gemaakt van glasvezel of kunststof, en zijn vereist voor boten met een houten romp. De uitzonderlijke kracht van de bronzen rompdoorvoerfitting voorkomt dat deze door de houten romp verscheurd of verbrijzeld wordt, omdat het van nature uitzet.   

Bronzen transducers worden niet specifiek aanbevolen voor gebruik op een schip met een metalen romp om elektrolytische corrosie te voorkomen. De interactie tussen de metalen romp en de bronzen transducer, in het bijzonder in de aanwezigheid van zout water, tast de metalen romp en/of de bronzen behuizing aan 

Voor gebruik op stalen of aluminium rompen worden transducers van roestvrij staal aanbevolen en deze zijn ook compatibel met alle andere rompmaterialen. Deze transducers worden soms geleverd met speciale isolatiehulzen of -pakkingen, of andere speciale montageprocedures om te voorkomen dat ze in contact komen met de metalen romp. Roestvrijstaal is een zeer stabiel materiaal, maar kan nog steeds blootgesteld worden aan elektrolytische corrosie als het in contact komt met een ander metaal in aanwezigheid van zout water.   

Nog één ding om rekening mee te houden als u een schip met een positief aardesysteem hebt, mag u GEEN transducer met een metalen behuizing installeren.  


Display 

Zorg dat de transducer die u selecteert de functies heeft die u weergegeven wilt hebben: diepte, snelheid, temperatuur of een combinatie daarvan. 


Transducervermogen 

Vermogen verwijst naar de kracht waarmee de transducer de sonar-"ping" uitzendt, uitgedrukt in Watt RMS. Een hoger vermogen vergroot de kans op het ontvangen van een retourecho in diep water of in slechte wateromstandigheden. Het zorgt er ook voor dat u meer details ziet, zoals aasvissen en structuren. In het algemeen geldt: hoe hoger het vermogen, hoe dieper het signaal komt en hoe gemakkelijker het is om echosignalen, die terugkomen van vissen en de bodemstructuur, te scheiden van alle andere geluiden die de transducer opvangt. 


Transducerfrequentie 

De nauwkeurigheid waarmee uw fishfinder de bodem en andere objecten detecteert, wordt mede bepaald door de frequentie die geselecteerd is voor de diepte die u bekijkt. De dieptetransducers van Raymarine kunnen afgestemd worden op twee verschillende frequenties: 200 kHz (hoog) of 50 kHz (laag). 

200 kHz werkt het beste in water van minder dan 60 meter diep en als u een nauwkeurige meting nodig hebt terwijl u op hogere snelheden vaart. Hoge frequenties geven meer informatie om zeer kleine objecten te detecteren, maar dan wel over een kleiner deel van het water. Hoge frequenties bevatten meestal minder ruis en minder ongewenste echosignalen, terwijl de definitie van objecten beter is. 

Voor diep water heeft 50 kHz de voorkeur. Dit is omdat het water geluidsgolven voor lage frequenties bij een lagere snelheid absorbeert en het signaal verder kan reizen voordat het te zwak wordt om te gebruiken. Bij lage frequenties is de straalhoek breder, wat betekent dat de uitgaande puls meer wordt verspreid en beter geschikt is voor het bekijken van een groter gebied onder de boot. Dit betekent echter ook een lagere definitie van objecten, een minder goede scheiding en hogere gevoeligheid voor ruis. Hoewel u met lage frequenties dieper kunt kijken, geven ze mogelijk geen duidelijk beeld van de bodem. 

Modder, zacht zand en de bodemfauna absorberen en verstrooien de geluidsgolven, wat tot een dikker bodembeeld leidt. Steen, koraal en hard zand reflecteren het signaal gemakkelijker en zorgen voor een dunnere bodemweergave. Dit is gemakkelijker te zien met behulp van de 50 kHz-instelling, waarbij de bodemecho's breder zijn. 

Een goede vuistregel is om de 200 kHz-instelling te gebruiken voor een gedetailleerde weergave tot ongeveer 60 meter en daarna over te schakelen naar 50 kHz als u dieper wilt kijken. Beter nog, u kunt beide weergaven op een gesplitst scherm naast elkaar plaatsen voor beide perspectieven. 


Peilhoeken 

De transducer concentreert het uitgezonden geluid in een bundel. In theorie straalt de uitgestraalde puls uit als een kegel, die groter wordt naarmate deze dieper gaat. In werkelijkheid zijn de bundelvormen afhankelijk van het transducertype en vertonen ze meestal "zijlob"-patronen. De onderstaande afbeeldingen tonen een grafische weergave van de daadwerkelijke uitstralingspatronen van de transducer. Afbeeldingen invoegen 

Voor nu zullen we ons echter beperken tot het idee dat een kegel gewoon prima is. Het signaal is het sterkst langs de middenlijn van de kegel en neemt geleidelijk af naarmate u verderweg van het midden gaat. Bredere hoeken bieden een groter beeld van de bodem, maar zorgen voor een lagere resolutie, omdat dit het vermogen van de zender verder uitspreidt. De nauwere kegel concentreert het vermogen van de zender in een kleiner zichtbaar gebied. Bij lage frequenties zijn de peilhoeken breder en bij hoge frequenties zijn ze nauwer. 

Simpel gezegd kan een brede peilhoek vis rondom het schip detecteren en niet alleen die direct eronder, terwijl deze minder doelscheiding vertoont. Een nauwe kegel concentreert het geluidsvermogen, waardoor het kleine details, zoals vis of de bodemstructuur, beter kan detecteren, maar slechts een kleine hoeveelheid water tegelijkertijd scant. 


Meer informatie 

Bekijk voor meer informatie over sonar/fishfinder-technologie deze aflevering van Raymarine Live, die dieper ingaat op de verschillende soorten sonar, transducertechnologie en wat u op het scherm ziet.